Naukas Bilbao 2022n hasiko da jaialdiaren hamahirugarren edizioa. Raquel Sastre komikoak zientziari, eszeptizismoari eta umoreari buruzko jardunaldien barruan askotariko entremesak eskainiko dizkigu, izenburu honen pean: Basabaratxuri-ohe gainean aurkeztutako sineskeria pot-pourria chata murciana emultsioarekin*. Komeni da sorpresa gastronomiko honi zuzenean heldu eta kontuz dastatzea, ez baitugu mahai gainera gatzik erortzea nahi. Mokadu gozo-gozo honek mahaikideak gozarazi […]

Caitlin Moran idazleak kopeta-ileko xerlo zuri handia eta estilo lotsagabe eta lizuna —ba al dago pubisaren depilazioari buruz gehiago idatzi duen beste inor?— ditu bereizgarritzat. Horretan dihardu ‘Cómo ser mujer’ feminismoari buruzko manifestu basati eta marxista —Grouchoren eran— fenomeno literario bat bihurtu zenetik. Moranek dio txisterik gabe ezin dela azterketa eta aldaketa sozialik egin. Horregatik, […]

Hirurogeita hamarreko hamarkadan, Bilbon ez zen antzerkirik egiten. Harik eta mundua aldatu nahian talentu handiko gazte-talde batek antzerkia jostaketarako eta aldarrikapenerako festa herrikoi bihurtu zuen arte. Bizilagun-elkarteek eta mugimendu sozialek bat egin zuten. Ramón Bareak sortua, besteak beste. Bernardo Atxaga, Fernando Savater, Juan Carlos Eguillor eta Álex Angulo batu zitzaizkion izan ziren horren parte. Joseba […]

Epikurok ‘Sentencias Vaticanas’ izeneko bilduman honela dio: «Egia bilatzen saiatu behar dugu, eta, aldi berean, barre egin». Zinikoek ironikotzat eta moralistatzat jotzen dute, baina barre hori ez da existitze hutsaren adierazpena baizik, beldurrik gabe eta aske gozatzen duen bihotz baten adierazpena, hain zuzen. Giza erokeria azpimarratzeko modua ere bada «jende-masari interesatzen zaionaren huskeria». Epikurotarren filosofiaren […]

Narrasa eta txepela asko erabiltzen ditugun hitzak dira. Batzuetan, esaldi berean. Antonimotzat har ditzakegun arren, emakume Narrasak eta gizon Txepelak osatutako bikote antagonikoak guk uste duguna baino gehiago dute erkide. Hitzorduan, anbar koloreko Duralex katiluetan aterako da tea, eta, aldi berean, Los Panchos taldearen boleroak entzungo dira. Ea lortzen dugun bien arteko match-a eta, bereziki, […]

EKITALDIA BERTAN BEHERA «Kax-kax-kax! Nor da? Txiste baten hasiera. Kax-kax-kax! Nor da? Urak botata munduratu naiz. Kax-kax-kax! Nor da? Beste ate bat. Eta beste bat. Zer da bizitza? Ate-segida bat. Ate batzuk zabaldu egiten dira, beste batzuk ez. Noizean behin atalasean geratzen gara, atea gurutzatzera ausartu gabe. Kax-kax-kax! Nor da? Ate bat gurutzatu dugu, eta […]

Guerricaechevarría eta San José euskal gidoilarien lan-ibilbidea Álex de la Iglesia eta Borja Cobeaga sortzaileei lotuta dago, hurrenez hurren. Laukoteak komedia espainiar garrantzitsuak idatzi ditu; hala nola, ‘El día de la bestia’, ‘Muertos de risa’, ‘Ocho apellidos vascos’ eta ‘Fe de etarras’. Guerricaechevarríak eta San Josek beste zuzendari eta gidoilari batzuekin ere kolaboratu dute, eta, […]

Hitzaldi honek Lope de Vegaren poema burleskoa darama izenburutzat. Literatura eta arteetako katuak —beltzak direnak eta ez direnak—, eta fikziozko pertsonaia bihurtu dituzten egileek argazkietan ateratzera behartu ez dituztenean haien konpainia jasan behar izan duten katu sufrituak izango dira protagonistak. Horren harira, litekeena da Laura Fernándezek hain miretsiak dituen Stephen King, Philip K. Dick eta […]

Jose María Merinok poesiaz eta entseguaz gainera, eleberria, elezaharra, haur eta gazte literatura landu ditu, eta Leonekiko loturak bultzatuta, baita bertako ahozko narratiba ere. Alabaina, ipuingintzan nabarmentzen da, eta, hain zuzen, Espainiako ipuinlari garrantzitsuenetako bat da. Ipuin fantastikoak idazten ditu, eta, haien bitartez, errealitatearen azpian ezkutatzen diren bitxikeriak eta mirariak aztertu. Etxeko zigilua, umorea, bereizgarritzat […]

Imanol Ituiño ilusionista da. Antzerki-idazlea, tarteka, eta zinema- eta antzerki-zuzendaria, tarteka ere. Horrez gain, karikatoa da, eta xelebrea, Ogasunaren arabera. Magiarekiko izugarrizko grina du, zentzu guztietan. Magia praktikatzea, haren historia ezagutzea, zabaltzea. Ilusionismo-saioetan, xisteratik xehetasun historiko-dibulgatzaileak atera ohi ditu, ikusleak liluratu nahian, eta horrelaxe egingo du jaialdian aurkeztuko duen ikuskizun berrian. Imanol Ituñok ‘Zur eta […]

Hiztegiak eta hiztegiak daude. Hiztegiek hitzak deskribatzen dituzte, eta haien ahalmena eta zentzua agertu. Batzuek baino ez daukate satirara jotzeko ausardia. Bada horien artean arriskutsua denik ere, baina ‘Verbolario’ bakarra dago; A-tik Z-ra, umorez eta arantzez betetako partitura bat erakusten digu, eta soilik poemetan hitzei eman dakieken sakontasunarekin haren ezkutuko esanahia adierazi, hitzez hitz. Rodrigo […]

Amis, Barnes, McEwan, Ishiguro eta Rushdie idazle britainiarrak aparteko talentua erakutsi duten belaunaldi batekoak dira. Baita Jonathan Coe ere. 1994an, ‘¡Menudo reparto!’ eleberriarekin ospetsu bihurtu zenetik —Rodrigo Fresán idazleak dio « Terry Gilliam-ek Thatcher-en garaian egindako filmaketek Evelyn Waugh-en giroak irudikatzen dituela»—, haren herrialdea satiraren bidez ulertzen saiatu da. Batzuetan nostalgia dirudien tonu malenkoniatsua erabiltzen […]

Jaialdiko atal finkoaren edizio berria. Gonbidatu batek bere umorezko hamar sekuentziarik gustukoenak aukeratuko ditu, eta Juan Basekin haiei buruz arituko da hizketan, pantailan ikusten diren bitartean. Ostera ere, igande arratsaldetako zinema-emanaldi bat erreproduzitzen saiatuko gara. Barreak ez du hutsik egingo; azken finean, komedia bat da. Zuzenean gozatzeko arrazoi asko daude. Saio berdingabea da, zentzu askotan. […]

Eduardo Halfon idazleak literatura-proiektu anbiziotsua dauka martxan. ‘El boxeador polaco’ obrarekin hasi zen eta duela gutxi argitaratu du azkeneko eleberria, ‘Un hijo cualquiera’ izenekoa. Bere jatorriari buruz hitz egiten du haietan: haurra zela aitonak besaurrean tatuatuta zeraman zenbakiarekiko jakin-nahia —ahaztu nahi ez zuen telefono-zenbaki bat zela zioen—, Guatemalako historia gogorra —, Estatu Batuetara joan aurretik […]