Erakusketak

Erakusketa ibiltariak | Egindako erakusketak

Makina bat erakusketa antolatu ditugu 2010az geroztik. Nabarmentzekoak dira ‘Quino por Mafalda’, ‘Paco Roca: Dibujante Ambulante’, ‘Panóptica Max 1973-2016’ eta ‘Gloria Fuertes Centenario’.

2022an gure lehen erakusketa egin genuen, bere protagonistak lagunduta: ‘Javier Jaén. Lehen Rounda’ . Urte horretan bertan erakutsi zen jaialdian. Harrezkeroztik, erakusketa ibiltaria da. Era berean, 2023: El enigma Pertierra ‘ediziorako prestatzen ari garen erakusketa ere badago, Javier Olivaresek Fernando Mariasen oinarri literarioa oinarri hartuta egina.

IBILTARITZARAKO ERAKUSKETAK

PERTIERRA ENIGMA. JAVIER OLIVARES & FERNANDO MARÍAS

Nor zen Joaquín Pertierra? Galdera horri erantzuteko, magiazko trukoetan bezala, irudimena eta errealitatea nahasten dituen enigma batean murgildu behar gara. Erakusketa honek Pertierra misteriotsuaren obra eta Javier Olivaresen eta Fernando Mariasen arteko adiskidetasuna goraipatzen ditu. Erakusketa grafikoaren eta sorkuntza prozesuaren kartografiaren arteko nahasketa da. Omenaldi bikoitza ere bada: XX. mende erdialdeko ilustratzaileei eta samintasunez oroitzen dugun Fernando Marías handiari.

Javier Olivares ilustratzaileak eta Fernando Marías idazleak, etsipenez oroitzen dugun jaialdiko lagun handiak (2022ko otsailean zendu zen), egindako lanaren emaitza da ‘El enigma Pertierra’ erakusketa. Hamalau urteko lankidetzaren ostean, Astiberrik duela gutxi mimoz argitaratu duen liburua hasiera batetik bere egileek amestutako erakusketa baten katalogoa da. Guk askoz ere beranduago izan genuen Pertierraren berri, Fernandoren heriotzaren lehen urteurrenean, hain zuzen. Hainbeste gustatzen zitzaizkion txantxa literario haietako bat zela ulertu genuen, eta jarraipena eman behar geniola ere. Horregatik, jokoa onartu genuen: erakusketak argia ikusiko zuen.

Nor zen Joaquín Pertierra? Bidaia honetan magia eta misterioa uztartuko dira, bizitzan irudizkoa eta erreala eskutik doazen hein berean. Irudimenaren ahalmenean oinarritutako sorkuntza-prozesua da erakusketa. Horretarako, Joaquín Pertierraren misterioan murgiltzen da. Javier Olivaresek lan izugarria egin zuen ilustratzaile enigmatikoa haragitzeko, eta bere nortasun artistikoa biderkatu ez badu, lortu du behintzat hura bikoiztea. Lagun minak diren bi pertsonen arteko istorioa da, «izaki erreal iheskor» batekin hirukote bihurtutakoa, eta omenaldi bikoitza ere bai, 40ko, 50eko eta 70eko hamarkadetako ilustratzaile ahaztuei nahiz geldirik egon ezin zuen Fernando Marías idazle sutsuari.

Javier Olivares

Fernando Marías

El asunto Pertierra – Fernando Marías

AURREKARIAK

2009ko azaroan, SM argitaletxeak ‘transmedia’ generoko eleberri bat idazteko eskatu zion Fernando Marías eleberrigileari. Gaztelaniaz eta gazteentzat idatzitako lehena izango zen. ‘Transmedia’ terminoak genero hasiberri bati egiten zion erreferentzia, eta, hain zuzen, letra inprimatuaz gainera, web-orriak eta YouTube konexioak bilduko zituen.

Fernandok El silencio se mueve proposatu zuen, Joaquín Pertierraren istorioa kontatzen duen eleberria. Ilustratzaile espainiarra 1919an jaio eta 1981ean hil zen, eta bizitza osoan gainean edukiko zuen hilketa batean nahastuta ikusi zuen bere burua, Espainiako Gerra Zibilean.

Eleberriaren zati nagusia Pertierrak 70eko hamarkadaren amaieran marraztutako komiki bat da, sufriarazten zuen hilketa argitzeko pistak ezkutuan zituena; nolabaiteko isilpeko aitorpena. Fernandok eta SM argitaletxeak Javier Olivares ilustratzaile, gidoilari eta komiki-egileari eskatu zioten komikia sortzeko. Pertierra existitu zela eta komikia sortu zuela iradoki nahi zen. Horregatik, nortasun-joko hori are eraginkorragoa izateko, ezohizko baldintza bat jarri zen. Javierrek, itxura guztien kontra, onartu egin zuen. Dibertigarria iruditu zitzaion ez bakarrik marrazteko modu berri bat “asmatzea”, baita liburuaz gain blog bat mantentzea ere, Pertierrak urteetan zehar egin zituen ustezko marrazkiekin.

2010eko urrian argitaratu zen El silencio se mueve eleberria, baina asmo handiko proiektu hark ez zuen argitaletxeak eta egileek esperotako emaitza izan.

Orduan hasi zen Joaquín Pertierraren istorio harrigarria.

PERTIERRAREN AFERA

Liburua argitaratu zenean, Joaquín Pertierrak Javier Olivares abduzitu zuen. Abdukzio onbera zen, ia Javierrek berak bilatutakoa; hain zuzen, bere betiko inspirazio-iturriarekin batera Pertierraren ilustrazioan ezusteko inspirazio-iturria topatu zuen. Javierrek Olivares izateari utzi zion, eta Olivares eta Pertierra izatera pasa zen.

Gero eta gehiago liluratzen zuen Pertierraren bloga mantentzeko ideiak; horregatik, Pertierraren obra marrazten hasi zen: liburuen eta jazz diskoen azalak, zinema-kartelak, eta baita 1969an Parisen Jean-Pierre Melville zinemagilearekin bizitakoen komiki autobiografiko labur bat ere.

Pertierraren obra —Javierrek egindakoaz bestelakoa, aditu batzuek bi sortzaileen artean antzekotasunak eta eraginak aurkitu badituzte ere— era esponentzialean hazten hasi zen. Bere garaiko egilerik ospetsuenetako bat izango zen laster. Nolabait ere Pertierraren agentea zen, eta haren obra zabaltzen hasi zen blogean, arrakasta handiarekin gainera. Gauza bitxiak gertatu ziren: Pertierra 70eko egileen bildumetan eta testu akademikoetan agertu zen; azalen bildumagileak haren obra eskatzen hasi ziren; Javierrek jatorri desberdinetako editoreen deia jaso zuen, Pertierrari haien liburu-azalak irudiztatzeko erregutu ziezaion. Pertierraren obra-erakusketak antolatzen hasi ziren, eta oraintxe bertan haren lanari eta ibilbide bitxiari buruzko dokumentala egiten ari dira.

Nor da Joaquín Pertierra? Urteekin, El silencio se mueve eleberriak eta hemen kontatutako istorioak, haren sorrerari buruzkoak, hainbat galdera azaleratu dituzte:

Hezur-haragizkoa izan al zen Joaquín Pertierra? Olivaresek zabaldu al zuen Pertierra sekula existitu ez zela? Bruce Waynek eta Batmanek sortutako mitoaren kopia bat al da mundu errealean? Zergatik Olivaresek jarraitzen du ukatzen Pertierraren existentzia, haren lana agerian badago eta harekin bilduma-liburu erraldoia egin badaiteke?

Fernando Marías (2020)

Audiogida

DATU TEKNIKOAK

Misterio grafiko eta literario honek Pertierraren obraren parte garrantzitsu bat biltzen du: liburu-eta aldizkari-azalak, komiki-orrialdeak, eta egilearen hainbat objektu eta material original.

Erakusketak laurogeita hamar bat erreprodukzio ditu, formatu desberdinetan— batzuk tamaina handikoak— eta ikus-entzunezko materiala: audiogida berezia, autoreek eurek proiektuari buruz kontatutako gorabehera eta istorioekin; Javier Olivaresen sortze-prozesuan murgiltzen den ukipen-pantaila eta Pertierraren irudi ezezagunak jasotzen dituen bideo-dokumental laburra. Erakusketak soinu banda propioa du. El enigma Pertierra izeneko playlist-a ilustratzaile misteriotsuaren bizitzan zehar egindako musika-ibilbidea da. Javier Olivaresek prestatu du, bisitaldia giro atseginez betetzeko.

Erakusketak gutxi gorabehera 200 m2-ko azalera du, hedagarria da eta beste guneetara erraz egokitzen da.

erreprodukzio

audiogida

ukipen-pantaila

bideo-dokumental

metro karratu

KONTRATAZIO-BALDINTZAK

Kontratazioaren xehetasunak eta baldintzak ezagutu nahi badituzu, idatzi helbide honetara:jabilbao@jabilbao.com .

JAVIER JAÉN · LEHEN ROUNDA

Forbes aldizkariaren arabera, Javier Jaén (Bartzelona, 1983) nazioarteko sortzaile espainiar onenetako bat da. Istorio eta kontzeptu konplexuak irudiztatzen ditu. Eta, horretarako, ohiko materialak —objektuak, ikonoak, hitzak— eta esanahi bikoitzez beteriko hizkuntza sinbolikoa eta ludikoa erabiltzen ditu. Nazioko eta nazioarteko komunikabide, liburutegi, zinema, antzoki, museo, elastiko, musika-denda, aireportu eta autobus-geltokietan ikus daitezke bere lanak.

The New York Times, The New Yorker, The Washington Post, La Vanguardia, El País, Random House Mondadori, Planeta, Vueling Airlines, Unesco eta Greenpeace taldeentzat lan egin du, eta Almodovarren ‘Madres paralelas’ filmaren kartel ezaguna diseinatu zuen. Bertan, bularra ematen duen amaren titiburua ikusten da. Nazioarteko sari ugari jaso ditu, eta erakusketak antolatu ditu New Yorken, Londresen, Mexikon, El Salvadorren, Tallinen, Seulen, Rotterdamen, Parisen eta Erroman.

Lehen hortza erori zitzaionetik 30 urtera hain justu, bere lanaren lehen bilduma argitaratu zuen. Oraindik ez du haurrik idatzi, ez libururik landatu, ezta zuhaitzik erditu ere. 2022ko jaialdian aurkeztu zuen lehen atzerabegirako erakusketa, eta 2023ko urtarrilean Logroñoko Jaialdi Aktuala izan zen erakusketa ibiltariaren lehen helmuga.

DATU TEKNIKOAK

Erakusketak egilearen lanbide-ibilbidea erakusten diguten 250 bat obra ezezagun biltzen ditu; hain zuzen, euskarri eta material desberdinekin aurkeztutako proiektuen maketak, ikus-entzunezkoak, eskulturak, inprimaketak eta objektuak.

200 m2-ko azalera hartzeko pentsatutako erakusketa da, baina beste hainbat guneetara moldagarria da. Jatorrizko erakusketa sortu zuen estudioak berak egokitutako diseinua kontratazio-baldintzetan jasota dago.